Terapia fotodinamikoaren efikazia mugatuta dago minbizi solidoetan, oxigeno faltaren ondorioz. Orain, Europako funtsekin finantzatutako (920.000 euro) eta Sergio Moya CIC biomaGUNEko ikertzaileak gidatutako ‘Oxigenated’ proiektuko ikertzaileek tumorera oxigenoa eramateko farmako-nanoeramaileak sortu dituzte. Estrategia horrek terapia fotodinamikoaren efikazia hobetu lezake, eta minbizia duten gaixoetan terapia efizienteagoa lor-tzen lagundu. Proiektua, gainera, arrakasta-kasutzat aitortu du Europako Batzordeak.
Terapia fotodinamikoak (TFD) argia eta fotosentikortzaile izeneko molekula organiko fotosentikor bat konbinatzen ditu. “Tumore bati fotosentikortzaileak ematen zaizkionean eta argiarekin irradia-tzen direnean, energia transferi-tzen dute oxigenora”, azaldu du Sergio Moyak. Horrek zenbait erreakzio eragin ditzake, zeinek zelula gaiztoak suntsitzea eta immunitate-sistema aktibatzea eragin baitezakete. Horrek guztiak tumorea suntsitzea eragin dezake.

Tumorera oxigenoa eramateko farmako - nanoeramaileak sortu dituzte

Funtsezko abantaila
TFDaren funtsezko abantaila bat da biziki espezifikoa dela. Argia eta fotosentikortzaileak tumorera mugatzen direnez, gorputzeko beste alde batzuetako ehun osasuntsuei eragindako albo-kalte ugari saihestu daitezke. Baina TFDak arrakasta izan dezan, ezinbestekoa da oxigenoa egotea. “Kasu honetan, zailtasuna honetan da-tza: tumoreen ezaugarri nagusia da oxigeno-eskuragarritasuna mugatua izaten dela. Fotosentikor-tzaileak eragiteko oxigeno-eskuragarritasuna handitzerik izango bagenu, TFDaren emaitza hobetu ahal izango genuke”, adierazi du Moya adituak. Hori izan da ‘Oxigenated’ proiektuaren helburu nagusia. 2019ko martxoan jarri zen abian, eta Marie Skłodowska-Curie akzioen laguntzarekin gauzatu da. “Hasieratik, gure helburua zen oxigenoa eta fotosentikortzaileak ehun gaiztora eramateko modu berri bat aurkitzea. Ikusi genuen terapia fotodinamikoaren efikazia hobetuko zuela oxidazio-erreakzioak hasteko fotosintetizatzailearen ingurunean oxigeno-eskuragarritasuna handitzeak”, dio Moyak. Helburu hori lortzeko, proiektuko taldeak hemoglobinan oinarritutako nanopartikulak garatu zituen.